您的当前位置:首页正文

孝经全文带拼音版

2024-01-12 来源:帮我找美食网
kāizōngmíngyìzhāngdìyī

开宗明义章第一

zhòngní

céngzǐ

zǐyuē

xiānwángyǒuzhìdéyàodào

yǐshùn

仲尼居,曾子侍。子曰:“先王有至德要道,以顺

tiānxià

mínyònghé

shàngxiàwúyuàn

rǔzhīzhīhū

天下,民用和睦,上下无怨。汝知之乎?”

céngzǐ

xíyuē

cānbùmǐn

yǐzhīzhī

曾子避席曰:“参不敏,何足以知之?”

zǐyuē

fūxiào

dézhīběnyě

jiàozhīsuǒyóushēngyě

fùzuò

子曰:“夫孝,德之本也,教之所由生也。复坐,

吾语汝。”

shēntǐ

shòuzhī

fùmǔ

bùgǎnhuǐshāng

xiàozhīshǐyě

“身体发肤,受之父母,不敢毁伤,孝之始也。

lìshēnhángdào

yángmíngyúhòushì

yǐxiǎnfù

xiàozhīzhōngyě

fūxiào

立身行道,扬名于后世,以显父母,孝之终也。夫孝,

shǐyúshìqīn

zhōngyúshìjūn

zhōngyú

lìshēn

yún

wúniàn

始于事亲,忠于事君,终于立身。《大雅》云:‘无念

ěr

yùxiūjuédé

尔祖,聿修厥德。’”

tiānzǐzhāngdì

èr

天子章第二

zǐyuē

àiqīnzhě

bùgǎnè

yúrén

jìngqīnzhě

bùgǎnmànyú

子曰:“爱亲者,不敢恶于人;敬亲者,不敢慢于

rén

àijìngjìnyúshìqīn

ér

déjiàojiāyúbǎixìng

xíngyú

sìhǎi

gài

人。爱敬尽于事亲,而德教加于百姓,刑于四海。盖

tiānzǐzhīxiàoyě

fǔxíng

yún

yìrényǒuqìng

zhàomínlàizhī

天子之孝也。《甫刑》云:‘一人有庆,兆民赖之。’”

zhūhóuzhāngdìsān

诸侯章第三

zàishàngbùjiāo

gāoér

bùwēi

zhìjiéjǐndù

mǎnér

gāo

在上不骄,高而不危;制节谨度,满而不溢。高

ér

bùwēi

suǒyǐchángshǒuguìyě

mǎnér

suǒyǐchángshǒufù

而不危,所以长守贵也。满而不溢,所以长守富也。

fùguìbù

qíshēn

ránhòunéngbǎoqíshèjì

ér

qímínrén

gàizhū

富贵不离其身,然后能保其社稷,而和其民人。盖诸

hóuzhīxiàoyě

shī

yún

zhànzhànjīngjīng

rúlínshēnyuān

侯之孝也。《诗》云:“战战兢兢,如临深渊,如履薄

bīng

冰。”

qīngdà

fūzhāngdì

卿大夫章第四

fēixiānwángzhīfǎ

bùgǎnfú

fēixiānwángzhīfǎyánbùgǎndào

fēi

非先王之法服不敢服,非先王之法言不敢道,非

xiānwángzhīdéxíngbùgǎnháng

shìgùfēifǎ

bùyán

fēidàobùxíng

kǒuwú

先王之德行不敢行。是故非法不言,非道不行;口无

zéyán

shēnwú

zéháng

yánmǎntiānxiàwúkǒuguò

hángmǎntiānxiàwúyuànè

择言,身无择行;言满天下无口过,行满天下无怨恶:

sānzhěbèiyǐ

ránhòunéngshǒuqízōngmiào

gàiqīngdà

fūzhīxiàoyě

shī

三者备矣,然后能守其宗庙。盖卿大夫之孝也。《诗》

yún

yèfěixiè

yǐshìyīrén

云:“夙夜匪懈,以事一人。”

shìzhāngdì

士章第五

yúshìfù

yǐshìmǔ

ér

àitóng

yúshìfù

yǐshìjūn

ér

资于事父以事母,而爱同;资于事父以事君,而

jìngtóng

ài

érjūnqǔ

qíjìng

jiānzhīzhěfù

敬同。故母取其爱,而君取其敬,兼之者父也。故以

xiàoshìjūnzézhōngyǐjìngshìchángzéshùnzhōngshùnbùshī

yǐshìqíshàng

孝事君则忠,以敬事长则顺。忠顺不失,以事其上,

ránhòunéngbǎoqí

lùwèi

érshǒuqí

gàishìzhīxiàoyě

shī

yún

然后能保其禄位,而守其祭祀。盖士之孝也。《诗》云:

sùxīngyèmèi

wútiǎněrsuǒshēng

“夙兴夜寐,无忝尔所生。”

shùrénzhāngdìliù

庶人章第六

yòngtiānzhīdào

fēndìzhīlì

jǐnshēnjiéyòng

yǐyǎngfù

用天之道,分地之利,谨身节用,以养父母,此

shùrénzhīxiàoyě

zìtiānzǐzhìyúshùrén

xiàowúzhōngshǐ

érhuànbù

庶人之孝也。故自天子至于庶人,孝无终始,而患不

jízhě

wèizhīyǒuyě

及者,未之有也。

sāncáizhāngdì

三才章第七

céngzǐyuē

shènzāi

xiàozhīdà

曾子曰:“甚哉,孝之大也!”

zǐyuē

fūxiào

tiānzhījīngyě

dìzhīyì

mínzhīhángyě

子曰:“夫孝,天之经也,地之义也,民之行也。

tiāndìzhījīng

érmínshìzézhī

zétiānzhīmíng

yīndìzhīlì

yǐshùn

天地之经,而民是则之。则天之明,因地之利,以顺

tiānxià

shìyǐ

qíjiàobù

érchéng

qízhèngbùyánérzhì

xiānwángjiànjiào

天下。是以其教不肃而成,其政不严而治。先王见教

zhīkě

yǐhuàmínyě

shìgùxiānzhīyǐ

ài

érmínmò

qíqīn

chén

之可以化民也,是故先之以博爱,而民莫遗其亲,陈

zhīyú

érmínxìngháng

xiānzhīyǐjìngràng

érmínbùzhēng

dǎozhī

之于德义,而民兴行。先之以敬让,而民不争;导之

érmínhé

shìzhīyǐhàowù

érmínzhījìn

shī

以礼乐,而民和睦;示之以好恶,而民知禁。《诗》

yúnhèhèshīyǐnmínjùěrzhān

云:‘赫赫师尹,民具尔瞻。’”

xiàozhìzhāngdì

孝治章第八

zǐyuē

xīzhěmíngwángzhīyǐxiàozhìtiānxiàyě

bùgǎnyíxiǎoguózhī

子曰:“昔者明王之以孝治天下也,不敢遗小国之

chén

érkuàngyúgōng

hóu

nánhū

déwànguózhīhuānxīn

臣,而况于公、侯、伯、子、男乎?故得万国之欢心,

yǐshìqíxiānwáng

zhìguózhě

bùgǎnwǔ

yúguānguǎ

érkuàngyúshìmínhū

以事其先王。治国者,不敢侮于鳏寡,而况于士民乎?

débǎixìngzhīhuānxīn

yǐshìqíxiānjūn

zhìjiāzhě

bùgǎn

shīyúchén

故得百姓之欢心,以事其先君。治家者,不敢失于臣

qiè

érkuàngyú

zi

dérénzhīhuānxīn

yǐshìqíqīn

fūrán

妾,而况于妻子乎?故得人之欢心,以事其亲。夫然,

gùshēngzéqīnānzhī

zéguǐxiǎngzhī

shìyǐtiānxiàhépíng

zāihàibù

故生则亲安之,祭则鬼享之。是以天下和平,灾害不

shēng

huòluànbùzuò

gùmíngwángzhīyǐxiàozhìtiānxiàyě

shī

生,祸乱不作。故明王之以孝治天下也如此。《诗》

yún

yǒujiàodéxíng

sìguóshùnzhī

云:‘有觉德行,四国顺之。’”

shèngzhìzhāngdìjiǔ

圣治章第九

céngzǐyuē

gǎnwènshèngrénzhīdé

yǐjiāyúxiàohū

曾子曰:“敢问圣人之德无以加于孝乎?”

zǐyuē

tiāndìzhīxìng

rénwéiguì

rénzhīháng

yúxiào

子曰:“天地之性,人为贵。人之行,莫大于孝。

xiàomò

yúyánfù

yánfù

yúpèitiān

zézhōugōngqírényě

孝莫大于严父。严父莫大于配天,则周公其人也。昔

zhězhōugōngjiāosìhòujì

yǐpèitiān

zōngsìwénwángyúmíngtáng

yǐpèishàngdì

者周公郊祀后稷以配天,宗祀文王于明堂,以配上帝。

shìyǐsìhǎizhīnèigèyǐqízhíláijìfūshèngrénzhīdéyòuhéyǐ

是以四海之内,各以其职来祭。夫圣人之德,又何以

jiāyúxiàohū

gùqīnshēngzhīxīxià

yǐyǎngfù

rìyán

shèngrényīnyán

加于孝乎?故亲生之膝下,以养父母日严。圣人因严

yǐjiàojìng

yīnqīnyǐjiàoài

shèngrénzhījiàobù

érchéng

qízhèngbùyán

以教敬,因亲以教爱。圣人之教不肃而成,其政不严

érzhì

qísuǒyīnzhěběnyě

zǐzhīdào

tiānxìngyě

jūnchénzhīyì

而治,其所因者本也。父子之道,天性也,君臣之义

mǔshēngzhī

dàyān

jūnqīnlínzhī

hòumòzhòngyān

也。父母生之,续莫大焉。君亲临之,厚莫重焉。故

ài

qíqīnér

ài

tārénzhě

wèizhībèidé

bújìngqíqīnérjìngtārén

不爱其亲而爱他人者,谓之悖德;不敬其亲而敬他人

zhě

wèizhībèilǐ

yǐshùnzé

mínwú

zéyān

bùzàiyúshàn

érjiē

者,谓之悖礼。以顺则逆,民无则焉。不在于善,而皆

zàiyúxiōngdé

suīdézhī

jūnzǐ

bùguìyě

jūnzǐ

bùrán

yánsī

在于凶德,虽得之,君子不贵也。君子则不然,言思

kědào

xingsī

kězūn

zuòshìkě

róngzhǐkěguān

可道,行思可乐,德义可尊,作事可法,容止可观,

jìntuìkě

yǐlínqímín

shìyǐ

qímínwèiér

àizhī

érxiàngzhī

进退可度,以临其民。是以其民畏而爱之,则而象之。

gùnéngchéngqí

déjiào

érhángqízhènglìng

shī

yún

shūrénjūnzǐ

故能成其德教,而行其政令。《诗》云:‘淑人君子,

bùtuī

其仪不忒。’”

jìxiàohángzhāngdìshí

纪孝行章第十

zǐyuē

xiàozǐzhīshìqīnyě

zézhìqíjìng

yǎngzézhìqí

子曰:“孝子之事亲也,居则致其敬,养则致其乐,

bìngzézhìqíyōu

sàngzézhìqí

āi

zézhìqíyán

wǔzhěbèiyǐ

病则致其忧,丧则致其哀,祭则致其严。五者备矣,

ránhòunéngshìqīnshìqīnzhějūshàngbùjiāowéixiàbùluànzàichǒubù

然后能事亲。事亲者,居上不骄,为下不乱,在丑不

zhēng

jūshàngérjiāozéwáng

wéixiàérluànzéxíng

zàichǒuérzhēngzébīng

争。居上而骄则亡,为下而乱则刑,在丑而争则兵。

sānzhěbùchú

suīrìyòngsānshēngzhīyǎng

yóuwéibúxiàoyě

三者不除,虽日用三牲之养,犹为不孝也。”

wǔxíngzhāngdìshíyī

五刑章第十一

zǐyuē

wǔxíngzhīshǔsānqiān

érzuìmò

búxiào

yàojūnzhě

子曰:“五刑之属三千,而罪莫大于不孝。要君者

wúshàng

fēishèngrénzhěwú

fēixiàozhěwúqīn

dàluànzhīdàoyě

无上,非圣人者无法,非孝者无亲。此大乱之道也。”

guǎngyàodàozhāngdìshíèr

广要道章第十二

zǐyuē

jiàomínqīnài

mòshànyúxiào

jiàomínlǐshùn

mòshànyú

子曰:“教民亲爱,莫善于孝。教民礼顺,莫善于

yífēngyìsú

shànyú

ānshàngzhìmín

shànyú

悌。移风易俗,莫善于乐。安上治民,莫善于礼。礼

zhě

jìngér

gùjìngqí

zǐyuè

jìngqíxiōng

dìyuè

者,敬而已矣。故敬其父,则子悦;敬其兄,则弟悦;

jìngqíjūn

zéchényuè

jìngyīrén

érqiānwànrényuè

suǒjìngzhěguǎ

敬其君,则臣悦;敬一人,而千万人悦。所敬者寡,

éryuèzhězhòng

cǐzhīwèiyàodàoyě

而悦者众,此之谓要道也。”

guǎngzhìdézhāngdìshísān

广至德章第十三

zǐyuē

jūnzǐzhījiàoyǐxiàoyě

fēijiāzhìér

rìjiànzhīyě

jiào

子曰:“君子之教以孝也,非家至而日见之也。教

yǐxiào

suǒyǐjìngtiānxiàzhīwéirénfùzhěyě

jiàoyǐ

suǒyǐjìngtiān

以孝,所以敬天下之为人父者也。教以悌,所以敬天

xiàzhīwéirénxiōngzhěyějiàoyǐchénsuǒyǐjìngtiānxiàzhīwéirénjūnzhěyě

下之为人兄者也。教以臣,所以敬天下之为人君者也。

shī

yún

kǎitìjūnzǐ

mínzhīfù

fēizhìdé

qíshúnéng

《诗》云:‘恺悌君子,民之父母。’非至德,其孰能

shùnmínrú

dàzhěhū

顺民如此其大者乎!”

guǎngyángmíngzhāngdìshísì

广扬名章第十四

zǐyuē

jūnzǐ

zhīshìqīnxiào

gùzhōngkě

yújūn

shìxiōngtì

子曰:“君子之事亲孝,故忠可移于君。事兄悌,

gùshùnkě

yúcháng

jūjiālǐ

gùzhìkě

yúguān

shìyǐhángchéngyú

故顺可移于长。居家理,故治可移于官。是以行成于

nèi

érmínglì

yúhòushìyǐ

内,而名立于后世矣。”

jiànzhèngzhāngdìshíwǔ

谏诤章第十五

céngzǐyuē

ruòfú

àigōngjìng

ānqīnyángmíng

zéwénmìngyǐ

曾子曰:“若夫慈爱恭敬,安亲扬名,则闻命矣。

gǎnwènzǐcóngfùzhīlìng

kěwèixiàohū

敢问子从父之令,可谓孝乎?”

zǐyuē

shìhéyányǔ

shìhéyányǔ

xīzhětiānzǐyǒuzhēngchénqī

子曰:“是何言与,是何言与!昔者天子有争臣七

rén

suīwúdào

bùshīqítiānxià

zhūhóuyǒuzhēngchénwǔrén

suīwúdào

人,虽无道,不失其天下;诸侯有争臣五人,虽无道,

bùshīqíguó

dàifuyǒuzhēngchénsānrén

suīwúdào

bùshīqíjiā

shì

不失其国;大夫有争臣三人,虽无道,不失其家;士

yǒuzhēngyǒu

zéshēnbù

yúlìngmíng

fùyǒuzhēngzǐ

zéshēnbù

xiànyú

有争友,则身不离于令名;父有争子,则身不陷于不

gùdāngbù

bùzhēngyú

chénbù

bùzhēng

义。故当不义,则子不可以不争于父,臣不可以不争

yújūngùdāngbùyìzézhēngzhīcóngfùzhīlìngyòuyāndéwéixiàohū

于君;故当不义,则争之。从父之令,又焉得为孝乎!”

gǎnyìngzhāngdìshíliù

感应章第十六

zǐyuē

xīzhěmíngwángshìfùxiào

gùshitiānmíng

shìmǔxiào

子曰:“昔者明王事父孝,故事天明;事母孝,故

shidìchá

zhǎngyòushùn

gùshàngxiàzhì

tiāndìmíngchá

shénmíngzhāngyǐ

事地察;长幼顺,故上下治。天地明察,神明彰矣。

gùsuītiānzǐ

bìyǒuzūnyě

yányǒufù

bìyǒuxiānyě

yányǒuxiōng

故虽天子,必有尊也,言有父也;必有先也,言有兄

zōngmiàozhìjìng

bùwàngqīnyě

xiūshēnshènxing

kǒngrǔxiān

zōngmiào

也。宗庙致敬,不忘亲也;修身慎行,恐辱先也。宗庙

zhìjìng

guǐshénzhùyǐ

xiàotìzhīzhì

tōngyúshénmíng

guāngyú

sìhǎi

致敬,鬼神著矣。孝悌之至,通于神明,光于四海,

wúsuǒbùtōng

shī

yún

zìdōng

zìnánzìběi

无所不通。《诗》云:‘自西自东,自南自北,无思不

服。’”

shìjūnzhāngdìshíqī

事君章第十七

zǐyuē

jūnzǐzhīshìshàngyě

jìnsījìnzhōng

tuìsī

bǔguò

子曰:“君子之事上也,进思尽忠,退思补过,

jiāngshùnqíměi

kuāngjiùqí

è

gùshàngxiànéngxiāngqīnyě

shī

yún

将顺其美,匡救其恶,故上下能相亲也。《诗》云:

xīnhū

ài

xiábúwèiyǐ

zhōngxīncánzhī

rìwàngzhī

‘心乎爱矣,遐不谓矣。中心藏之,何日忘之。’”

sàngqīnzhāngdìshíbā

丧亲章第十八

zǐyuē

xiàozǐzhīsàngqīnyě

wúróng

yánbùwén

子曰:“孝子之丧亲也,哭不偯,礼无容,言不文,

fúměibùānwénlèbúlèshízhǐbùgāncǐāiqīzhīqíngyěsān

服美不安,闻乐不乐,食旨不甘,此哀戚之情也。三

érshí

jiàomínwú

sǐshāngshēng

huǐbùmièxìng

cǐshèngrénzhīzhèng

日而食,教民无以死伤生。毁不灭性,此圣人之政

sàngbúguòsānnián

shìmínyǒuzhōngyě

wéizhīguānguǒyīqīnér

jǔzhī

也。丧不过三年,示民有终也。为之棺椁衣衾而举之,

chénqí

fǔguǐér

āi

qīzhī

pǐyǒngkū

āi

yǐsòngzhī

bo

qízháizhào

陈其簠簋而哀戚之;擗踊哭泣,哀以送之;卜其宅兆,

ér

āncuòzhī

wéizhīzōngmiào

yǐguǐxiǎngzhī

chūnqiūjì

yǐshísī

而安措之;为之宗庙,以鬼享之;春秋祭祀,以时思

zhī

shēngshìàijìng

sǐshìāi

shēngmínzhīběnjìnyǐ

sǐshēngzhīyì

之。生事爱敬,死事哀戚,生民之本尽矣,死生之义

bèiyǐ

xiàozǐzhīshìqīnzhōngyǐ

备矣,孝子之事亲终矣。”

因篇幅问题不能全部显示,请点此查看更多更全内容